یکی از مهمتریم مسائلی که هنگام خرید زعفران باید مد نظر قرار گیرد تشخیص زعفران اصلی می باشد.
زعفران خالص از کلاله گل زعفران به دست می آید. بوی آن شیرین و چیزی شبیه به ترکیبی از عسل وانیل و توتون و طعم آن تلخ و کمی گس است . همچنین طرح ظاهری رشته های زعفران شیپوری شکل است.
موارد تقلب در زعفران:
- اختلاط خاک سرخ یا زرد چوبه به زعفران سائیده
- افزودن عضلات پخته رشته رشته شده و رنگ پذیرفته گاو و شتر
- خیس کردن زعفران در محلول شکر و یا نمک طعام و سپس خشک کردن زعفران در هوای آزاد
- خواباندن زعفران در روغن و سپس خشک کردن آنها
- پیچیدن نخ زیاد به دور زعفرانهای دسته ای
- باز گذاشتن درب شیشه های محتوی زعفران به منظور جذب رطوبت هوا حتی با ایجاد بخار آب در مغازه
- زعفران های زینتی، گل انار، فلفل دلمه‌ای قرمز خرد شده . وریزم های خرد شده زردچوبه، خامه های زعفران، کلاله های ذرت، ریشه گندم رنگ شده . گلپوشهای گل گلرنگ و گل همیشه بهار
با ده مورد از سریع ترین روش های تشخیص اصالت زعفران آشنا شوید:
۱–تشخیص زعفران اصل از روی رنگ
یکی از راه های شناخت زعفران اصل توجه به رنگ زعفران است. به کمک آب می توان رنگ زعفران اصل را تشخیص داد. به این منظور کافیست چند رشته از زعفران را در مقداری آب بریزیم. زعفران اصل زمانی که در آب ریخته می شود به آهستگی ردی طلایی رنگ از خود باقی می گذارد. در مقابل زعفران های تقلبی طی مدت زمان کوتاهی باعث رنگی شدن آب می شوند.
زعفران های اصل بعد از آن که رنگشان را در آب آزاد می کنند هم قابل شناسایی هستند. با بیرون آوردن کلاله های زعفران اصل از داخل آب متوجه می شویم ظاهر آنها چندان تغییری نکرده و رنگشان عوض نشده است. این در حالیست که زعفران های تقلبی کاملا به رنگ زرد درآمده و ظاهر اولیه خود را هم از دست می دهند.
توجه داشته باشید که هیچ موقع رنگ زعفران اصل قرمز نیست. رنگ زعفران اصل را می توان زرد متمایل به نارنجی توصیف کرد. زعفران های اصل رنگ تقریبا شفافی را در آب آزاد می کنند. پس چنانچه در آب رنگ قرمز تندی ببینیم مشخص می شود که زعفران تقلبی خریده ایم.
۲–تشخیص زعفران اصل از روی عطر
توجه به عطر و بوی زعفران یکی دیگر از روش های تشخیص زعفران اصل از تقلبی است. پس با استشمام عطر زعفران می توانیم به اصل یا تقلبی بودن آن پی ببریم. زعفران های اصل و باکیفیت دارای عطر و بوی شیرینی هستند.
درباره عطر زعفران عده ای بر این باورند که عطر این ادویه شبیه به ترکیب عطر یونجه و عسل است. عموم افراد قادر به تشخیص چنین بویی نیستند ولی خود زعفران دارای عطر و بوی شیرین و بخصوصی است که عموم افراد می توانند آن را تشخیص دهند. لازم به ذکر است هر چقدر زعفرانی که می خریم تازه تر باشد عطر و بوی تندتری خواهد داشت.
۳–تشخیص اصالت زعفران از روی طعم
زعفران اصل برخلاف عطر شیرینش طعم و مزه تلخی دارد. به همین خاطر اگر مقدار کمی از زعفران را بچشیم طعم تلخی را احساس می کنیم. در صورتی که زعفران طعم و مزه شیرینی داشته باشد نشان دهنده تقلبی بودن محصولی است که تهیه کرده ایم.
۴–تشخیص زعفران اصل از روی شکل کلاله
شکل کلاله یکی دیگر از مشخصات زعفران اصل است که هنگام خرید زعفران می توان بررسی کرد. کلاله زعفران اصل شکل شیپورمانندی دارد. یک سر آن باریک و سر دیگرش شبیه به شیپور بوده و به صورت چندشاخه است. پس زمانی که رشته زعفران را نگاه می کنیم اگر ظاهر شیپورمانندی داشته باشد می توان از اصل بودن زعفران مطمئن بود.
۵–بررسی زعفران از نظر چرب بودن
در رابطه با تشخیص زعفران اصل باید بدانید زعفران های اصل چرب و براق نیستند. اگر زعفران براق باشد با استفاده از کاغذ می توان اصل یا تقلبی بودن آن را مشخص کرد. برای انجام این کار ابتدا مقداری زعفران را روی کاغذ ریخته و سپس در میان کاغذ فشارش می دهیم. در صورتی که کاغذ چرب شده یا نشان دهنده وجود چربی باشد تقلبی بودن زعفران معلوم می شود.
۶–تشخیص زعفران اصل به کمک انگشت
یک راه حل ساده و آسان برای شناخت زعفران اصل آن است که از انگشتان دستمان استفاده کنیم. در این روش برای بررسی اصالت زعفران انگشتان دست باید مرطوب باشند. زمانی که زعفران اصل را بین دو انگشتمان می مالیم انگشت ها به رنگ نارنجی یا رنگ زرد در می آیند.
۷–تشخیص اصل بودن زعفران با استفاده از آب
با استفاده از آب می توانیم اصالت زعفران را به راحتی بررسی کنیم. به این منظور ابتدا لیوانی را پر از آب می کنیم. سپس باید کمی از رشته های زعفران را داخل آب بریزیم. در صورتی که زعفران اصل باشد رشته ها روی آب به حالت شناور می مانند. در مقابل اگر رشته های زعفران غیراصل و تقلبی باشند روی آب نمانده و در ته لیوان جمع خواهند شد. علت این امر آن است که زعفران های تقلبی وزن بیشتری نسبت به زعفران های اصل دارند.
۸–تشخیص اصالت زعفران با استفاده از جوش شیرین
جوش شیرین هم به نوبه خود می تواند برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن زعفران به ما کمک کند. در این روش ابتدا مقدار کافی از جوش شیرین را در آب حل می کنیم. در مرحله بعد باید چند رشته زعفران را به ترکیب آب و جوش شیرین اضافه کنیم. بعد از گذشت مدتی اگر مشاهده کردیم ترکیبمان رنگ زردی به خود گرفته است یعنی زعفران اصل بوده است. اگر ترکیب به رنگ قرمز دربیاید معلوم می شود در تولید زعفران تقلب صورت گرفته است.
۹–تشخیص زعفران اصل به کمک گاز شهری
جالب است بدانید گاز شهری هم می تواند برای تشخیص زعفران اصل و تقلبی از یکدیگر مفید واقع شود. در این روش کافیست چند رشته از زعفران را روی شعله بگیریم. اگر رشته های زعفران به رنگ نارنجی یا بنفش درآیند به معنی آن است که زعفران اصل بوده است. در صورتی که زعفران را روی شعله به رنگ زرد مشاهده کنیم تقلبی بودن آن اثبات می شود.
۱۰–تشخیص اصل بودن زعفران با استفاده از بنزین و گازوئیل
به احتمال زیاد برایتان تعجب آور است که به کمک بنزین و گازوئیل هم می توان به اصل یا غیراصل بودن زعفران پی برد. واقعیت آن است که هر دوی آنها برای تشخیص آسان اصالت زعفران به ما کمک می کنند. زعفران های اصل به هیچ عنوان قادر به آزاد کردن رنگ در بنزین و گازوئیل نیستند. به همین دلیل اگر مقداری از زعفران مرغوب و اصل را در بنزین یا گازوئیل بریزیم هیچ رنگی آزاد نخواهد شد. اما اگر عکس این حالت اتفاق بیفتد باید بپذیریم زعفران تقلبی است.